แปลจาก: Eugenie Grandet.

การได้อ่านเรื่องของ 'บัลซัค' คงทำให้ท่านรู้เรื่องวรรณกรรมโลกเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะผมเองขอรับตรงๆ ว่าได้ความรู้เรื่องวรรณกรรมฝรั่งเศสเพิ่มขึ้นอย่างมากมาย

นวนิยายเรื่อง 'เออเฌนี กร็องเดต์' ทำให้ผมรู้ว่าชื่อนี้เป็นตัวละครที่ดีที่สุด เป็นนวนิยายที่งดงามเรื่องหนึ่งในบรรดานวนิยายเอกของโลก เออเฌนี เป็นหญิงงามบริสุทธิ์ดุจภาพพระแม่มารีย์ ฝีมือปาแอล จิตรกรเอก จิตใจของเธอสูงส่งศรัทธาในศาสนาพอๆ กับที่ซื่อสัตย์ต่อความรัก แม้จะถูกคู่รักที่ไม่รู้ซึ้งคุณค่าของเธอทรยศ เธอก็ยังช่วยเหลือกู้เกียรติยศให้เขาพร้อมๆ กับที่รักษาศักดิ์ศรีแห่งความเป็นหญิงของเธอไว้อย่างสง่างาม

มีการกล่าวสดุดี บัลซัค ว่าใช้ภาษาสละสลวยเรียบง่ายในการเขียนนวนิยายเรื่องนี้ ภาษาที่เข้ากับบรรยากาศท้องเรื่องในต่างจังหวัด รวมทั้งสนองต่อโครงเรื่องซึ่งไม่สลับซับซ้อน ผู้อ่านจะประทับใจตัวละครแต่ละตัวไม่ว่าตัวเอกหรือตัวประกอบ และที่น่าสนใจยิ่งคือ บัลซัคเขียนนวนิยายเหมือนกับเป็นนักวิชาการ เขาระบุเรื่องประวัติศาสตร์ เศรษฐกิจ สังคมและการเมือง ผ่านเรื่องวิถีชีวิตของตัวละครต่างๆ

สังเกตจากเรื่อง 'เออเฌนี กร็องเด้ต์' เขากล่าวถึงบิดาของเออเฌนี คือเมอร์สิเยอร์ กร็องเด้ต์ และเออเฌนี มีเหตุการณ์สำคัญอยู่ในคริสต์ศักราช ๑๘๐๐ โดยอ้างถึงว่าเคยเกี่ยวพันกับเหตุการณ์ปฏิวัติใหญ่ฝรั่งเศส เมื่อ ค.ศ. ๑๗๘๙ และผ่านชีวิตยากจน จนร่ำรวยเรื่อยมา ทั้งในสมัยปฏิวัติและในสมัยระบบกษัตริย์กลับมาอีกครั้งหนึ่งคือ สมัยพระเจ้านโปเลียนมหาราช จากช่างทำลังไม้โอ๊คเก็บเหล้าองุ่นมีเล่ห์เหลี่ยม คดโกงชาวไร่องุ่นด้วยกันจนมีทรัพย์สินที่ดินรวมแล้วหลายล้านฟรังค์

จากคอลัมน์ : สะดุดตัวหนังสือ
หนังสือพิมพ์สยามรัฐ ปีที่ ๕๑ ฉบับที่ ๑๗๔๙๒
วันอาทิตย์ที่ ๑๘ มีนาคม ๒๕๔๔

สำนักพิมพ์ผีเสื้อ อภินันทนาการ LI5900308